ساخت سونا خشک

ساخت سونا

انواع سونا

 سونا اتاقکی است که از آن جهت تعریق و دفع سموم از بدن استفاده می‌شود. همچنین سونا برای لاغری و چربی سوزی نیز مناسب است. سونا خود بر دو نوع است: 1)سونا خشک 2) سونا بخار
البته سونا خشک در جهان از معروفیت بیشتری برخوردار است و هرگاه واژه سونا به تنهایی بکار رود منظور سونای خشک است.

سونا خشک

همانطور که از اسم آن پیداست دارای دمای بالا و رطوبت بسیار پایین است. دمای معمول آن 65 تا 70 درجه و رطوبت آن کمتر از 5 درصد است. در سوناي خشك بدن در رطوبت نسبي بسيار پايين در معرض دماي ياد شده قرار مي گيرد و به اين ترتيب علي رغم دماي بسيار بالاي هوا،شرايط آسايش انسان بر روي نمودار سايكومتريك در منطقه مناسبي قرار ميگيرد،به طوري كه انسان قادر به تحمل اين هوا خواهد بود.

اما بدلیل ظرفیت حرارتی پایین چوب، با وجود درجه حرارت بالا نشستن بر روی سکوهای سونا خشک موجب سوختگی نمی گردد. زادگاه سونا خشک، کشور فنلاند است. سونا یک واژه قدیمی در زبان فنلاندی است که به حمام های سنتی این کشور اشاره دارد.

سونای بخار

اما وضعيت در سونا بخار كمي متفاوت است .در سونا بخار افزايش تعريق با استفاده از بخار گرم با دماي تقريبي 50-40درجه سانتي گراد در رطوبت نسبي تقريبا 100%انجام مي گيرد.در صورتي كه دماي بخار از محدوده ياد شده بيشتر باشد،مشكلات متعددي از قبيل تورم،ايجاد تاول و سوختگي پوست براي افراد ايجاد مي شود.

نگاهی به تاریخچه سونای خشک

بسیاری، زادگاه سونا خشک به شکل امروزی را کشور فنلاند می دانند. به طوری که استفاده از سونا بخشی از فرهنگ مردم این کشور را تشکیل می داده است.

به لحاظ واژه شناسی سونا یکی از لغات قدیمی در زبان فنلاندی است که به حمام های سنتی فنلاند اشاره دارد. البته در مناطق مختلف از واژگان مشابه و متعددی استفاده می شده است.

در سونای خشک از هوای گرم و خشک برای افزایش دمای محیط و افزایش شدت تعریق بدن استفاده می شود.

تعریق یکی از مکانیزم هایی است که بدن توسط آن سموم و مواد زاید را از بدن دفع می کند.

به لحاظ تاریخی استفاده از اولین سونا به چند هزار سال قبل باز می گردد. از آن زمان تا کنون نحوه استفاده از سونا و تجهیزات مورد استفاده به این منظور تغییرات شگرفی را شاهد بوده است.

از سالیان بسیار دور جوامع مختلف حمام های ویژه ای را برای افزایش تعریق مورد استفاده قرار می دادند.

در اوایل قرن 19 میلادی سونای خشک به شکل خانه کوچکی ار جنس الوارهای چوبی ساخته می شد.

در آن زمان، سونا به صورت یک فضای بسته و بدون پنجره ساخته می شد. به جز در ورود و خروج سونا تنها دریچه ای که در این محفظه در نظر گرفته می شد دریچه کوچکی در سقف برای خروج دود بود. به این ترتیب تا زمانی که سونا کاملا گرم شود حتی این دریچه سقفی نیز بسته بود.

حرارت مورد نیاز با استفاده هیزم هایی که زیر سکوی سنگی قرار داشت تامین می شد. این کوره سنگی معمولا در وسط اتاق قرار می گرفت.

به این ترتیب به محض رسیدن به دمای مورد نظر، آتش خاموش می شد، خاکستر ها تمیز شده و در نهایت افراد به سونای خشک وارد می شدند. ترتیب استفاده از سونا و در معرض حرارت زیاد می نشستند. سپس از ماساژ و ضربات ملایم به پشت، بازوها و پاها برای بهبود  وضعیت گردش خون استفاده می کردند. در مرحله بعد افراد بدن خود را با استفاده از آب شسته و مجددا  برای استفاده از سونا آماده می شدند.

به منظور افزایش دمای سونا و تولید بخار موقت، آب بر  روی سنگ های داغ ریخته  می شد. در نهایت افراد پس از نشستن در سونا حدود سی دقیقه بدن خود را با آب شستشو داده و به منزل باز می گشتند.

ساخت سونا خشک

سونای خشک اتاقکی چوبیست که در آن بدن انسان در معرض دمای بالا و رطوبت پایین قرار می‌گیرد. رطوبت بسیار پایین سونا خشک، موجب می‌شود تحمل دمای بالای آن، برای انسان امکان پذیر باشد. 

مراحل ساخت سونا خشک

اولین مرحله ساخت سونا خشک، آماده سازی اتاقک سوناست. برای ساخت سونا خشک، ابتدا باید یک اتاقک سیمانی جهت سونا آماده شود (لازم به ذکر است سونا خشک را می توان بدون ساخت اتاقک سیمانی و فقط با چوب نیز ساخت که در اینصورت هزینه چوب بالاتر رفته و امکان عایقکاری نیز کمتر می‌شود) ابعاد اتاقک سیمانی باید کمترین مقدار مورد نیاز را داشته باشد، چرا که در این‌صورت از هدر رفت گرما به منظور گرمایش یک محیط بزرگتر جلوگیری می‌شود. همچنین سقف اتاقک را نیز باید تا 2.5 متر کاهش داد.

سونا خشک خانگی (اجرا: گروه مهندسی رسام استخر- مکان: لواسان)

مرحله بعدی اجرای سونا خشک چوبکاری آن است، چوبکاری سونا خود به چند مرحله تقسیم می شود: شاسی کشی، عایقکاری و چوبکاری.
قبل از چوبکاری سونا خشک، باید شاسی کشی و اسکلت بندی قوی برای سونا به‌ویژه در قسمت نیمکت ها انجام شود. شاسی کشی سونا خشک نیز با چوب انجام می‌شود. پس از شاسی کشی، نوبت به چوبکاری می رسد، چوبکاری باید با چوب های نرم، صاف و خشک انجام شود. چوب روسی (کاج) برای این منظور انتخاب مناسبی است. چوب‌های انتخاب شده باید فاقد هرگونه اعوجاج بوده و از ضخامت مناسبی برخوردار باشند. ضخامت چوب‌ها در دیواره و سقف باید به گونه‌ای باشد که چوب‌ها در اثر حرارت بالای سونا دچار پیچش نشوند، ضخامت چوب‌های استفاده شده در قسمت کف و نیمکت‌ها باید از چوب‌های استفاده شده در دیواره و سقف بیشتر باشد، به گونه‌ای که تحمل لازم برای رفت و آمد کاربران و نشستن آن‌ها در محیط سونا خشک را داشته باشند که این عمل با لمبه و به‌صورت فاق و زبانه انجام می‌شود. درب سونا خشک نیز با چوب ساخته می‌شود، این درب باید فاقد هرگونه قفل بوده و براحتی با فشار دست باز شود. 
مرحله بعدی ساخت سونا ، رنگ آمیزی سوناست. مرسوم ترین نوع رنگ آمیزی سونا، استفاده از سیلر کیلر است. اما در صورتی که رنگ خاصی برای سونا مد نظر باشد، می‌توان آن را با رنگ دلخواه نیز رنگ آمیزی کرد که در اینصورت زیرسازی‌های لازم برای رنگ آمیزی را باید انجام داد که خود مستلزم صرف هزینه اضافی است.

هیتر سونا خشک

مرحله بعدی اجرای سونا، تهیه و نصب هیتر سوناست. هیتر را می توان به عنوان قلب سونا خشک تعبیر نمود که عملکرد مناسب آن باعث رضایت کاربران سونا شده و عملکرد نامطلوب آن، نارضایتی آن‌ها را در پی خواهد داشت. در واقع در صورت عملکرد نامناسب هیتر، سونا خشک به یک کلبه چوبی بدل خواهد شد. لذا باید در انتخاب هیتر دقت فراوانی به خرج داد.
ظرفیت هیتر سونا بر اساس اتلافات حرارتی اتاقک سونا تعیین می‌شود. دو محل اتلاف مهم حرارت از سونا خشک عبارتند از: اتلاف حرارت از دیوارهای سونا خشک. اتلاف حرارت در اثر باز شدن درب سونا خشک. در صورتی که انتخاب هیتر سونا به درستی انجام گرفته باشد، هیتر باید بتواند در زمان 30 تا 45 دقیقه سونا را به دمای مورد نظر برساند.
 دو نوع هیتر برای سونا خشک قابل استفاده هستند: هیترهای معمولی و هیترهای مادون قرمز. که در این میان استفاده از هیترهای معمولی که به هیترهای سنگی نیز شهرت دارند بسیار مرسوم تر است. 
هیترهای معمولی خود به دو دسته تقسیم می شوند: هیترهای برقی و هیترهای گازی.
طبق مقرارات ملی ساختمان استفاده از هرگونه وسیله گازسوز داخل سونا ممنوع است، لذا درصورت استفاده از هیترهای گازی جهت سونا خشک، حتما باید مشعل گازسوز، در خارج از محیط سونا قرار گیرد و قبل از اجرای سونا باید پشت یکی از دیوارهای سونا محلی برای قرارگیری مشعل در نظر گرفته شود. همچنین درصورت استفاده از هیترهای گازی، باید دودکش مناسبی جهت خروج گازهای حاصل از احتراق برای هیتر در نظر گرفته شود. اما در صورت استفاده از هیترهای برقی، نصب بسیار آسان بوده و هیتر داخل خود سونا قرار می‌گیرد. 

دمای متداول کارکرد این گرمکن ها معمولا بین 60-88 درجه سانتی گراد است. به منظور حفظ ایمنی کاربران و جلوگیری از تماس بدن آن ها با گرمکن،  هنگام ساخت سونا معمولا دور گرمکن را محافظت می کنند. یکی از مهم ترین مراحل ساخت سونا خشک، انتخاب هیتر سونا مناسب برای آن است اکثر سازندگان به همراه گرمکن ها بسترهای سنگی مناسبی را نیز عرضه می کنند. البته اکثرا امکان انتخاب این بسترها به صورت دلخواه نیز وجود دارد. در هر صورت بستر سنگی گرمکن های سونا باید طوری انتخاب شود که حداکثر مقاومت مکانیکی و حداکثر ظرفیت حرارتی ممکن را داشته باشد. بهترین نوع سنگ ها برای این کاربرد سنگ های آذرین یا سنگ های آتشفشانی است. سنگ های آذرین در واقع تحت تاثیر گرمایی بسیار زیاد یا در اثر سرد شدن مواد مذاب آتش فشانی شکل گرفته اند. از این گروه سنگ ها می توان به پری دو تیت، الیوین، ولکانیت اشاره کرد.

هیتر برقی سونا ترموستات سرخود

انتخاب هیتر سونا خشک

انتخاب گرمکن سونا معمولا با توجه به حجم اتاقک سونا و با استفاده از کاتالوگ شرکت های سازنده انجام می گیرد. به عنوان یک قاعده سرانگشتی به ازای هر متر مکعب فضای سونا خشک  0.7کیلووات برای توان هیتر در نظر گرفته می شود.

حجم اتاق سونا نیز اغلب اوقات یک مکعب مستطیل است که از ضرب طول در عرض و ارتفاع آن در یکدیگر به دست می آید:

V=L*W*H

که در این رابطه Vحجم و W،LوH به ترتیب طول، عرض و ارتفاع اتاق سونا خواهند بود.در سیستم های متریک واحد طول متر و واحد حجم متر مکعب است.

یعنی به عنوان مثال برای اتاقکی با حجم 15 مترمکعب، هیتری با ظرفیت گرمایی 10.5کیلو وات در نظر گرفته می شود (15*0.7=10.5). البته در صورت عایقکاری مناسب و قرار نداشتن دیوارهای سونا در مجاورت محیط سرد می توان از هیتری با ظرفیت کوچکتر استفاده کرد. در سوناهای خانگی با استفاده شخصی با توجه به تعویض هوای کمتر ( بدلیل باز و بسته شدن کمتر درب سونا) می توان از از هیتری با ظرفیت کوچکتر استفاده کرد.

سونای خشک نیاز به یک ترموستات جهت کنترل دما دارد. اگر از هیترهای گازی استفاده شود این ترموستات داخل اتاقک سونا قرار گرفته و هنگامی که دما به میزان معینی برسد، به مشعل فرمان خاموش شدن داده می‌شود و هنگامی که دما از حد معینی پایین‌تر آمد به مشعل فرمان روشن شدن داده می‌شود. هیترهای برقی خود به دو دسته ترموستات سر خود (کلید سرخود) و بدون ترموستات، تقسیم می‌شوند. در صورت استفاده از هیترهای برقی بدون ترموستات، کنترل دما همانند هیترهای گازی انجام می‌شود، اما هیترهای ترموستات سرخود، دمای اتاق سونا را به‌وسیله ترموستاتی که بر روی خود آن‌ها نصب شده کنترل می‌نمایند و لذا نیازی به کابل کشی‌های اضافی جهت نصب ترموستات ندارند. به‌طور خلاصه هزینه اولیه پایین و نصب آسان، مزیت هیترهای برقی و هزینه جاری پایین، مزیت هیترهای گازی است.
بهتر است بر روی هیتر، تعدادی سنگ قرار گیرد، این سنگ ها باید از سنگ‌هایی با ظرفیت حرارتی بالا انتخاب شوند. چینش سنگ‌ها بر روی هیتر سونا باید به گونه‌ای باشد که جریان هوا، آزادانه از بین آن‌ها عبور نماید.  
آخرین مرحله اجرای سونا نصب تجهیزات روشنایی و تزیینی است. مسلما استفاده از نورپردازی‌های ویژه به زیبایی بیشتر سونا خشک کمک فراوانی خواهد کرد، اما استفاده از چراغ مخصوص سونا (چراغ تونلی) و آباژور به تعداد کافی جهت روشنایی محیط سونا خشک الزامی است. به منظور کارایی بیشتر سونا خشک، می‌توان از لوازم جانبی سونا استفاده کرد. مهمترین لوازم جانبی سونا عبارتند از: 
سطل و ملاقه (به منظور نگهداری عصاره های مطبوع (مانند اکالیپتوس) و ریختن آن ها بر روی هیتر)
رطوبت سنج و دما سنج (به منظور تعیین دما و رطوبت سونا)
ساعت شنی (به منظور تعیین مدت زمان حضور در سونا)

نورپردازی دیواره سونا خشک (اجرا گروه مهندسی رسام استخر)

نگهداری از سونا خشک

نگهداری از سونا بسیار ساده تر از استخر و جکوزی است چرا که در سونا با حداقل تجهیزات مکانیکی و الکتریکی سرو کار داریم.

در سونای خشک دیگر با اجزای الکتریکی و مکانیکی مانند پمپ و فیلتر سر وکار نداریم. بلکه تنها بخشی از سونا که نیاز به تعمیر و نگهداری متداول دارد گرمکن آن است. همچنین بر خلاف آب داخل استخر یا جکوزی که باید دائما از نظر مواد شیمیایی کنترل شود در سونای خشک کنترل محیطی بسیار ساده تر انجام می گیرد.

هزینه ساخت سونا خشک و سونا بخار

مهمترین پارامتری که هزینه ساخت سونای خشک را تحت تاثیر قرار می­دهد، هزینه مربوط به چوب سوناست. درواقع هزینه ساخت سونای خشک را می­توان مجموع هزینه چوب و هیتر سونا دانست، که هزینه چوب به مراتب بیشتر از هزینه هیتر می­باشد.

اما در مورد سونای بخار، هزینه ساخت سونا مجموع هزینه نازک کاری (شامل: سیمانکاری، آب­بندی و سرامیک کاری) و هزینه خرید دیگ بخار است که هر دو هزینه مذکور قابل توجه بوده و هزینه ساخت را تحت تاثیر قرار می­ دهند.

گروه مهندسی رسام استخر با استفاده از کارگاه چوب بری و نجاری مجهز و اختصاصی خود و در اختیار داشتن اساتید مجرب جهت چوبکاری سونا، مفتخر به اجرای صدها نمونه سونا خشک زیبا، با کیفیت و با قیمت مناسب در سرتاسر کشور است. 

جهت دریافت اطلاعات بیشتر،  مشاوره رایگان و سفارش اجرا با ما تماس بگیرید

۰۹۱۲ ۹۳۷ ۰۹۱۲ (دهنوی)